Behandeling: Spierproblemen
Spierpijn
Spierpijn ontstaat vooral bij gebruik van spieren die normaal niet of nauwelijks worden gebruikt. Ook bij mensen die regelmatig sporten kan spierpijn door overbelasting van de spieren voorkomen. Soms zijn ook de gewrichten pijnlijk.
Spierpijn en stijfheid kunnen ook het gevolg zijn van een verkeerde lichaamshouding of blootstelling aan plotselinge temperatuursveranderingen.
Bij sommige aandoeningen (bv. griep) of het gebruik van bepaalde medicijnen kun je spierpijn krijgen.
Bij het langdurig of overmatig belasten van spieren hopen zich afvalstoffen, vooral melkzuur, in het spierweefsel op. Hierdoor kan de spier verstijven, met spierpijn als gevolg.
Onderscheid wordt er gemaakt tussen vroege spierpijn en verlate spierpijn:
Vroege spierpijn is de spierpijn die je voelt tijdens de inspanning zelf.
Zo kan je tijdens of vlak na het sporten een branderig gevoel ervaren in je spieren.
Deze pijn wordt veroorzaakt door melkzuur.
Melkzuur is een afvalstof die ontstaat bij anaerobe (zonder zuurstof) verbranding van glucose (een suiker). Wanneer er meer melkzuur vrij komt dan dat er wordt afgevoerd, ga je over de zogehete "melkzuurdrempel". Het melkzuur hoopt zich dan op in de spier en er is dan sprake van verzuring van de spier. Wanneer de vrije zenuwuiteinden dan in aanraking komen met het melkzuur, raken deze geprikkeld. Deze prikkeling ervaar je als de branderige pijn.
Vroege spierpijn komt vooral voor bij intensieve inspanning. De melkzuurdrempel ligt ongeveer bij een inspanning van drie kwartier tot een uur.
Hoe meer iemand is getraind, hoe hoger de melkzuurdrempel is. Zo kan een getraind persoon intensiever en/of langer de inspanning uitvoeren dan een ongetraind persoon.
Verlate spierpijn is de spierpijn die je ervaart na 24-48 uur. Deze wordt veroorzaakt door de minuscuul kleine scheurtjes in de spiervezels (myofibrillen). De spieren doen dan pijn en voelen slapjes aan.
Deze scheurtjes worden veroorzaakt doordat de belasting groter is dan dat de spiervezels aankunnen.
Spierpijn kan vervelend zijn en ook een indicatie zijn van verkeerde training. Heb je na 2 dagen nog steeds spierpijn, dan is de mate van overbelasting voor je spieren te hoog geweest (overtraining).
Een sederende (ontspannende/herstelbevorderende) massage kan spierpijn verminderen. Herstelmassage bijvoorbeeld is vooral gebaseerd op het afvoeren van de afvalstoffen en de spanning in de spieren te verminderen.
Drink voldoende water voor, tijdens en na het sporten. Vul het eventueel aan met magnesium, calcium, zouten/glucose aan. Dit zit vaak in sportdrankjes (hypo- of isotone dorstlessers).
Verzuring van de spieren
Verzuurde spieren ontstaan voornamelijk wanneer je langdurige en met hoge intensiteit de spieren gebruikt en ontstaan door een overmaat aan melkzuur en andere afvalproducten van de stofwisseling in de spieren.
De spieren hebben zuurstof nodig om optimaal te functioneren.
Als door zware inspanning de zuurstof voorziening te kort schiet, moeten de spieren het zonder doen. Op dat moment gaan ze melkzuur produceren. Melkzuur verlaagt de zuurgraad van het spierweefsel, waardoor ze minder goed functioneren. De verzuring veroorzaakt spiervermoeidheid.
Verkorte spieren
Strakke spieren zijn verkorte spieren, de spiervezels worden in een vergrote staat van samentrekking gehouden. De spieren kunnen zich helemaal niet meer, of niet snel genoeg meer ontspannen. Hierdoor verliest de spier zijn flexibiliteit. Als spieren niet de juiste lengte hebben wordt er gecompenseerd en kan dit leiden tot een disbalans in de spieren, een aangepaste beweging in de gewrichten en een verhoogde kans op blessures.
Spierscheur
Een scheur in een spier komt meestal door overbelasting, (over)vermoeidheid of door plotselinge krachtexplosie. Het heet "zweepslag", omdat je het gevoel hebt met een zweep geslagen te worden. Je voelt een plotselinge felle pijnscheut.
In de buurt van de scheuring kun je een bloeduitstorting krijgen en soms is een deuk voelbaar en zwelling te zien. Als je de aangedane spier haast niet meer kunt bewegen, dan is het verstandig dat je zo snel mogelijk naar een arts gaat. Het kan dan zijn dat de spier helemaal gescheurd is. Je moet dan mogelijk geopereerd worden.
Spierdystrofie
Spierdystrofie is een spierziekte die wordt veroorzaakt door een genetische afwijking, waarbij het spierweefsel geleidelijk wordt afgebroken, wat leidt tot toenemende zwakheid en invaliditeit. Soms is de hartspier aangedaan.
Alle soorten spierdystrofie zijn zeldzaam, zoals de ziekte van Duchenne en de ziekte van Becker. Bij deze aandoeningen is er sprake van spierzwakte, gevolgd door afname van de spiermassa.
Spieratrofie
Spieratrofie is het in omvang afnemen, dunner en slapper (minder krachtig) worden van een spier.
Door langdurige rust gaan de spieren atrofiëren, wat wil zeggen dat de spieren dunner worden en er krachtverlies optreedt.
Dit kan gebeuren op bij langdurige bedrust (immobiliteit), of langdurige rust van lichaamsdeel zoals door het dragen van een gipsverband of spier- of zenuw-aandoening.
Myogelosen
Myogelosen (spierverdikkingen of knopen) bestaan uit een gelijktijdige aanspanning van een groepje spiervezels (waaruit de spier is opgebouwd) die zich niet meer vanzelf kunnen ontspannen.
Deze myogelosen ontstaan voornamelijk door (lokaal) een verminderde doorbloeding/stofwisseling van de spieren. Hierdoor ontstaat een opeenstapeling van afvalstoffen (o.a. melkzuur) van de stofwisseling, die eigenlijk afgevoerd moeten worden.
Deze afvalstoffen prikkelen de spiervezels nog meer waardoor de spanning in de spier nog verder zal toenemen.
Myogelosen kunnen ontstaan bij een verminderde spierstofwisseling, bijvoorbeeld als gevolg van een infectie, grote inspanning of bij verkeerd spiergebruik.
Schudden:
Schudt de spier in de aangetroffen uitgangshouding tot er ontspanning optreedt. Dit kan enige tijd duren.
Spierkramp ofwel "kramp" is het onwillekeurig plotseling pijnlijk samentrekken van de vezels van de spieren. Normaal gesproken is een deel van de vezels van een spier in rust, terwijl een ander deel zich samentrekt, en wordt het rusten en actief zijn van spiervezels afgewisseld.
Soms verschijnt spierkramp zonder aanwijsbare oorzaken maar meestal zijn er herkenbare oorzaken aanwezig, zware belasting van de spieren tijdens sporten (vermoeidheid), een verkeerde houding, een tekort aan magnesium, calcium, zouten of glucose, dehydratatie (te weinig vocht), te sterke afkoeling van de spieren, ziekte of vergiftiging.
Magnesium en calcium spelen beide een grote rol bij de spiercontractie (samentrekken van de spiervezels). Een tekort kan leiden tot krampen.
Antagonistenmethode:
Een antagonist is letterlijk een “tegenstander”. Bij spieren is dit dus de spier die de tegenovergestelde functie heeft van de spier die verkrampt is. Het principe van deze methode berust op het feit dat een spier reflectoir (na bepaalde prikkels) ontspant als de antagonist aangespannen wordt.
De krampspier (agonist) wordt ontspannen als de antagonist van deze spier zich aanspant. Het is gemakkelijker wanneer je hierbij gebruik maakt van (manuele) weerstand waartegen je de antagonist kunt laten aanspannen.
Rekken:
Bij kramp is het belangrijk om de opgetreden onwillekeurige samentrekking te doorbreken, zodat de spiervezels weer in hun normale patroon gaan aanspannen en ontspannen. Het beste kun je dit bereiken door te proberen de verkrampte spier te rekken (de krampspier passief te verlengen).
Als de ergste kramp er uit is kan een ederende (ontspannende/herstelbevorderende) massage de doorbloeding verbeteren en de rust in de spier verder herstellen.
Als de kramp wordt veroorzaakt door hitte en uitdroging mag er niet gemasseerd worden.
Drink voldoende water voor, tijdens en na het sporten. Vul het eventuele tekort aan magnesium, calcium, zouten/glucose aan. Dit zit vaak in sportdrankjes (hypo- of isotone dorstlessers).
